دشمنان دین در روزگار معاصر، برای ضربه زدن به اسلام اصیل و ناب، در کنار شبهه پراکنی های بی حد و حصر خود و در کنار تلاش برای فرقه سازی های مذهبی، از شگرد تولید و تکثیر رقبا نیز بهره می برند. در دوران اخیر، حجم عظیمی از ادیان و مذاهب نوظهور را در مقابل اسلام پدید آورده اند و با تمام توان در همۀ کشورهای دنیا به تبلیغ آنها می پردازند. متأسفانه در این جهت موفقیت های زیادی هم به دست آورده اند و در این زمینه لازم است همۀ اقشار مختلف مردم آگاهی داشته باشند و فریب این ترفند اسلام ستیزی جدید - که با نام معنویت خواهی و عرفان گرایی و دین خواهی به فعالیت می پردازد - را نخورند. رشد قارچ گونۀ گروه های معنویت گرا در کشورهای اسلامی، از جمله در جمهوری اسلامی ایران، باید با حساسیت و دقت بیشتری مورد مطالعه قرار گیرد. نکتۀ حایز اهمیت در این معنویت های نوظهور آن است که اینان به صورت شبکه ای فعالیت می کنند و همگی آنها در خدمت اهداف و مبانی مدرنیته و لیبرال دموکراسی هستند. همۀ مبانی لیبرال دموکراسی را به خوبی می توان در معنویت هایی چون معنویت دالایی لاما ، سای بابا ، اوشو ، اکنکار ، پائلو کوئیلیو ، رام الله و امثال آنها دید.1

این شگرد جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران از دهۀ هفتاد، به طور جدی در کشور ما آغاز شد؛ به این صورت که در کنار ورود تدریجی برخی از این معنویت ها، همچون معنویت سرخ پوستی و عرفان جادویی و همچنین معنویت های بودایی و هندی ، زمینه های اندیشه ای گرایش به این نوع ادیان و معنویت ها در دهۀ هفتاد و با تضعیف فقه و شریعت از سوی برخی به اصطلاح روشن فکران دینی فراهم شد. طرح اسلام فقاهتی و قرار دادن مدیریت علمی در مقابل مدیریت فقهی و خشک و خشن وانمود کردن نگاه فقهی به اسلام و امثال آن، همگی زمینه های فکری و نظری گرایش به معنویت های فقه گریز یا فقه ستیز را فراهم کرد. گرایش عده ای از جوانان تحصیل کرده به فرقه های شریعت گریز صوفی و معنویت های نوظهور بر این بستر روییده و در این چهارچوب قابل تبیین و توجیه است.

یکی از ابعاد مهم اعتقادی که این ادیان و فرقه های غرب ساخته، به صورت مشترک، آن را مورد حملۀ همه جانبه قرار داده اند، مسئلۀ معاد است. آنان سعی دارند با شبهات گوناگون، معاد و وجود جهان آخرت را انکار کرده و به جای آن مسئلۀ تناسخ و زندگی های پی در پی در همین دنیا را مطرح نمایند.2 بدون شک، یکی از مهم ترین ارکان اعتقادات اسلامی، آخرت باوری و اعتقاد به معاد است. ایجاد شبهه در این باور و سست کردن اعتقاد مردم، به ویژه جوانان، نسبت به آن، افزون بر تضعیف اعتقادات و باورهای اسلامی، می تواند آسیب های فراوان سیاسی و دفاعی نیز برای کشور ما پدید آورد. اگر اعتقاد به معاد نباشد، در آن صورت شهادت و جهاد و مبارزه در راه خدا، معنایی نخواهد داشت. توماس فریدمن در این باره می گوید: "جنگ با این دشمن (اسلام) با ارتش ممکن نیست؛ بلکه باید در مدارس، مساجد و کلیساها و معابد به رویارویی با آن پرداخت و در اين راه جز با همکاری روحانیون، کشیشان و راهبان، نمی توان به پیروزی دست یافت".

1برای آشنایی بیشتر با این حوزه، ر.ک: احمد حسین شریفی، درآمدی بر عرفان حقیقی و عرفان های کاذب.

2برای توضیح بیشتر در این زمینه، ر.ک: همان، ص 225-209

یکی از شیوه های مبارزه با اسلام، تمرکز بر فرقه سازی در درون جوامع اسلامی است؛ ایجاد یا تقویت فرقه هایی به ظاهر اسلامی برای ضربه زدن به اسلام اصیل و اسلام جهادی و اسلام ناب. نظام سلطه، تجربۀ موفقی از فرقه سازی در جهان اسلام دارد. استعمار پیر در دوران استعماری خود، تقریباً در قرن نوزدهم میلادی، این تجربه را در جهان اسلام پیاده کرد و بهره های فراوانی نیز از آن گرفت. به عنوان مثال، تجربۀ ایجاد فرقۀ انحرافی وهابیت در عربستان،1 بابیت و بهائیت در ایران،2 اسماعیلیۀ جدید3 و همچنین قادیانیه4 در هندوستان، طالبانیسم در پاکستان و افغانستان ، تقویت و ترویج سلفی گری در جهان اهل سنت، همگی از تجربه های موفقی است که استعمار پیر، بیشترین نقش را در ایجاد آن و یا بیشترین بهره گیری را از آنها داشته است. کلنل استوارت، رئیس سازمان جاسوسی انگلستان در هند، دربارۀ چگونگی ایجاد فرقۀ اسماعیلیۀ جدید، در خاطراتش می نویسد: دستوری از رؤسا به من رسید که تا هر چه زودتر عده ای را به دور آقاخان جمع کنم و مقدمات دینی تازه، فراهم کنم. من از دینی که قرار بود عنوان شود، هیچ اطلاعی نداشتم. خود آقاخان نیز مطالب زیادی در آن باره نمی دانست. به همین جهت خواستم تا مستشرقین و یا مأموران مذهبی هندوستان اطلاعات کامل در این باره به ما بدهند5.

البته این ترفند، تاکنون در ایران اسلامی به جایی نرسیده؛ اما جهان سلطه هرگز از ایجاد فرقه های دینی در جهان تشیع ناامید نشده است. سعی می کند با استفاده از مسئلۀ مهدویت و همچنین با تحریف حقایق عاشورایی در هیئت های مذهبی نفوذ کند و از این مهم ترین نقطۀ قوت جامعۀ شیعه، علیه آن بهره برداری نماید. تلاش در جهت تقویت تفکراتی همچون تفکر انجمن حجتیه در مورد حکومت اسلامی، در همین جهت قابل ارزیابی است. نویسندگان کتاب ساخت شبکه های مسلمان میانه رو پس از آنکه حمایت از دموکراسی را از شاخصه ها و ویژگی های مسلمانان میانه رو (آمریکایی) معرفی می کنند، در این باره می نویسند: حمایت از دموکراسی، مستلزم مخالفت با مفاهیم دولت اسلامی است؛ به ویژه مفاهیمی که مستلزم اِعمال قدرت سیاسی توسط یک نخبۀ روحانی خود انتصاب (!) است؛ همانند مورد ایران. مسلمانان میانه رو [آمریکایی] بر این باورند که هیچ کس نمی تواند از جانب خدا صحبت کند؛ بلکه این اجماع جامعه است که خواست و ارادۀ خدا را در یک مورد خاص تعیین می کند. در اسلام دوازده امامی شیعه، سنت سابقه داری در مورد تقدیر باوری (quietism) وجود دارد؛ و باور و اعتقادی شیعی در زمینۀ اقتدار سیاسی که معتقد است خداوند، در زمان غیبت امام، اجازۀ برقراری حکومت دینی را نداده است. این سنت توسط ایده های خمینی گرا در مورد حکومت دینی، در ایران و جاهای دیگری که تحت نفوذ حکومت ایران هستند، سنت گردید. در عین حال این سنت در عراق و جاهای دیگر به عنوان یک بنیان بالقوه برای توسعۀ دموکراسی پابرجاست.6